Arap Ligi Sekretaryası’nın teklifi ve karşılıklı irade çerçevesinde,
Türkiye-AL ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla, 22 Eylül 2004 tarihinde
New York'ta “Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile AL Genel
Sekreterliği Arasında Mutabakat Muhtırası” imzalanmıştır.
6 Eylül 2006 tarihinde düzenlenen AL Dışişleri Bakanları Konseyi
toplantısında, Türkiye ile AL arasındaki siyasi, sosyal, ekonomik ve
kültürel ilişkileri çeşitli açılardan geliştirmek amacıyla “Türk-Arap
İşbirliği Forumu” (TAF) kurulmasına ilişkin karar kabul edilmiştir. Forum’u
kuran anlaşma (“Türk-Arap İşbirliği Forumu Çerçeve Anlaşması”) 3 Kasım 2007
tarihinde İstanbul’da imzalanmıştır.
Anlaşma kapsamında öngörülmüş olan işbirliği alanları şunlardır: (i) siyasi
ve güvenlik işbirliği (ii) ekonomik işbirliği, (iii) kültürel işbirliği,
(iv) sosyal kalkınma alanında işbirliği, (v) Medeniyetler İttifakı
Girişimi’nin güçlendirilmesine yönelik işbirliği, Türk-Arap Ekonomi Forumu
ve TAF Dışişleri Bakanları toplantıları ile sözkonusu toplantılar
kapsamında veya bu toplantıların uzantısı olarak gerçekleştirilen ilave
etkinlikler, Türkiye ile AL ülkeleri arasındaki siyasi, sosyal, ekonomik ve
kültürel ilişkilerin geliştirilmesi hususunda yararlı platformlar olarak
öne çıkmıştır.
2011 yılında Rabat’ta gerçekleştirilen TAF Dışişleri Bakanları Dördüncü
Toplantısı sırasında kabul edilen “Kapsamlı ve Sürdürülebilir Türk-Arap
İşbirliği için Rabat Girişimi” adlı belge çerçevesinde işbirliği
alanlarında çeşitli faaliyetler düzenlenmesi kararlaştırılmıştır. Bu
çerçevede, TAF Ekonomi, Ticaret ve Yatırım Bakanları birinci toplantısı,
2013 yılında Mersin'de, ikincisi ise 2015 yılında Kuveyt’te
gerçekleştirilmiştir.
Ülkemizde bir temsilcilik açma yönünde AL tarafından Temmuz 2007’de yapılan
önerinin tarafımızdan uygun görülmesi üzerine, “Türkiye Cumhuriyeti
Hükümeti ile Arap Devletleri Ligi Arasında Türkiye’de Bir Misyon İhdas
Edilmesine İlişkin Anlaşma” 11 Ekim 2008 tarihinde İstanbul’da imzalanmış
olup, Ankara’daki AL Misyonu, Ocak 2010’da faaliyete geçmiştir. Halen
Kuveyt vatandaşı Büyükelçi Faleh Majed Almutairi‘nin yönetiminde
faaliyetlerini sürdürmektedir. Öte yandan, Kahire Büyükelçiliğimiz de, 11
Nisan 2010 tarihinden bu yana AL nezdinde akreditedir.
Arap Ligi 29. Zirvesi, 15 Nisan 2018 tarihinde Suudi Arabistan’ın doğusunda
yer alan Dahran kentindeki Kral Abdülaziz Kültür Merkezi’nde
gerçekleştirilmiştir. 22 üye ülkenin 16’sının Devlet Başkanı düzeyinde
temsil edildiği Zirve’ye Suriye katılmamış (üyeliğinin askıda olması
nedeniyle), Katar ise Daimi Temsilci düzeyinde iştirak etmiştir. Ev sahibi
Suudi Arabistan tarafından “Kudüs Zirvesi” olarak adlandırılan Zirve
kapsamında, Filistin konusunun yanısıra, Suriye, Libya ve Yemen’deki mevcut
durum, İran’ın Arap dünyasına müdahalesi ile bölgesel-uluslararası diğer
gelişmeler ele alınmıştır. Zirve sonucunda alınan “Suriye’de Gelişmeler”
konulu kararda, ülkemizin Afrin’de yaptığı operasyonu sonlandırması, "Türk
Kuvvetlerinin Irak'ın Egemenliğini İhlal Etmesine Karşı Arap Ortak Tutumu"
başlıklı kararda ise ülkemizin Irak’ta bulunan askerlerini geri çekmesi
yönünde yazıma yer verilmiştir.
Arap Ligi (AL) Dördüncü Ekonomik ve Sosyal Zirvesi, Lübnan’ın
başkanlığında, Devlet ve Hükümet Başkanları düzeyinde 20 Ocak 2019
tarihinde Lübnan’da düzenlenmiştir. Üçüncüsü 2013 yılında Suudi
Arabistan’da yapılan Zirveye en yüksek düzeyde katılım Katar ile
Moritanya’dan gerçekleşmiştir. Cezayir Meclis Başkanı, Filistin ve Umman
ise Başbakan seviyesinde toplantıda yer almıştır. Zirvede genel olarak Arap
mülteciler, Arap ülkeleri arasında serbest ticaret düzeninin kurulması, AL
ülkeleri arasında ticari, ekonomik ve sosyal alanlarda ilişkilerin
geliştirilmesi gibi konular üzerinde durulmuştur.
AB-Arap Ligi Zirvesi, 24-25 Şubat 2019 tarihlerinde Mısır’da, Arap Ligi 30.
Zirvesi’nin ise 31 Mart 2019 tarihinde Tunus’ta düzenlenmiştir. AB-Arap
Ligi Zirvesi çerçevesinde AL Genel Sekreteri Ahmed Aboul Gheit 4 Şubat 2019
tarihinde Brüksel’de düzenlenen AB-AL Bakanlar Toplantısı’na katılmıştır.