And Topluluğu (Comunidad Andina – CAN), Güney Amerika ülkeleri arasında
ekonomik, ticari, endüstriyel, tarımsal, sosyal bütünleşme ve işbirliğini
tesis etmek amacıyla bölgesel bir kuruluş olarak 26 Mayıs 1969 tarihinde
Cartagena Anlaşması ile kurulmuştur. Bölgedeki en eski bütünleşme girişimi
olan kuruluş, ilk olarak And Paktı olarak anılmış, bilahare 1996 yılında
And Topluluğu (CAN) adını almıştır. Genel Sekreterliği Lima’da
bulunmaktadır. Ocak 2019 yılında CAN Genel Sekreterliğine Jorge Hernando
Pedraza Gutiérrez seçilmiş olup, adıgeçen 2023 yılına kadar bu görevi
yürütecektir.
Başlangıçta Bolivya, Kolombiya, Ekvator, Peru ve Şili'den müteşekkil CAN’a
Venezuela 1973’te katılmış ancak Kolombiya ve Peru’nun ABD ile serbest
ticaret anlaşması imzalamış olmalarını gerekçe göstererek 2006’da üyelikten
ayrılmış; keza, Şili de 1977 yılında üyelikten çekilmiştir. Peru, 1992 CAN
üyeliğini askıya almış, bilahare 1997 yılında CAN ve And Serbest Ticaret
Bölgesine tam katılım sağlamıştır.
CAN’ın öne çıkan faaliyetleri arasında, topluluk içi serbest ticaret
bölgesi tesis edilmesi; CAN üye ülkelerinin vatandaşlarının herhangi bir
vize ya da pasaporta ihtiyaç duymadan sadece kimlik belgesi ile ülkeler
arasında seyahat edebilme, öncelikli geçiş imkanına sahip olma, diğer CAN
üye ülkelerinde okuyabilme, çalışabilme ve yaşayabilme hakkına sahip
olmaları; CAN üyesi ülkeler arasında telefon hizmetlerinde dolaşım
ücretlerinin (roaming) kaldırılması; CAN üye ülkelerindeki öğrencilere
yönelik eğitim ve staj imkanları; üye ülkeler arasında gümrük ve dış
ticaret verilerinin uyumlulaştırılarak elektronik ortamda paylaşılmasını
sağlayan dijitalleşme projeleri yer almaktadır.
29 Ağustos 2022 tarihli Karar ile ülkemiz, CAN gözlemci üyeliğine kabul
edilmiştir. Ülkemizin yanı sıra İspanya ve Fas da CAN’ın gözlemci
üyeleridir. Halihazırda Arjantin, Brezilya, Uruguay, Paraguay ve Şili ise
CAN’ın ortak üyeleridir. CAN’ın çeşitli ülkeler, AB ve Latin Amerika ve
Karayipler coğrafyasında bulunan diğer bölgesel kuruluşlar ile diyalog ve
işbirliği anlaşmaları bulunmaktadır.
CAN’ın dönem başkanlığını alfabetik sıra ile her yıl bir üye ülke
üstlenmektedir. Ağustos 2022 itibarıyla 2022-2023 dönemi için CAN Dönem
Başkanı Peru’dur.