DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Değerli basın mensupları, İran Dışişleri
Bakanı değerli kardeşim Abbas Arakçi’yi ülkemizde ağırlamaktan memnuniyet
duyuyoruz.
Sayın Arakçi Dışişleri Bakanı sıfatıyla Türkiye’ye ilk resmi ziyaretini
gerçekleştiriyor. Bu vesileyle, yeni görevi için kendisini tebrik ediyor,
tekrardan kendisine hoş geldiniz diyorum.
Bildiğiniz gibi dün İran, Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya Federasyonu
Dışişleri Bakanlarının da katılımıyla 3+3 Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği
Platformunun 3. Toplantısına ev sahipliği yaptık. Güney Kafkasya’nın
geleceğine yönelik son derece veremli görüşmeler gerçekleştirdik. Bölgesel
sahiplenme anlayışıyla Güney Kafkasya’da iş birliğimizi daha da geliştirmek
istiyoruz.
Katılımları için hem değerli kardeşim Arakçi’ye, hem de diğer
mevkidaşlarıma huzurlarınızda bir kez daha sözlerimin başında teşekkür
etmek istiyorum.
Değerli basın mensupları, İran’ın yeni kurulan hükümetinin ikili ve
bölgesel iş birliğine yönelik olumlu mesajlarını memnuniyetle
karşılaşıyoruz. İran’ın komşularla ilişkilere öncelik veren bu vizyonunu biz
de paylaşıyoruz. Türkiye ve İran bölgenin iki kadim medeniyetidir. Bölgenin
barış, refah ve istikrarına katkıda bulunmak temel hedefimizdir. Bugün
değerli meslektaşımla ikili ilişkilerimizde atacağımız adımları ve
hedeflerimizi etraflıca ele alma imkanımız oldu.
2014’te kurduğumuz Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyini daha da etkin hale
getirmek için karar aldık.
Ülkelerimiz arasında daha fazla ticaret yaparak halklarımızın refahını
artırmamız mümkün. Biz Türkiye olarak bunun için gerekli siyasi iradeyi
ortaya koymaya hazırız, Sayın Cumhurbaşkanımızın da bu konudaki irade
beyanını dün Sayın Meslektaşım, Cumhurbaşkanımız tarafından kabul edildiği
zaman, kendisi de gördüler.
Gerekli altyapı yatırımlarını yapmak ve sınır illerimizi kapsayan bölgeyi
bir ticaret havzasına dönüştürmek istiyoruz. Yeni sınır kapıları açmamız
gerekiyor, mevcut sınır kapılarını ve yolları yenilememiz ve bunların
kapasitelerini artırmamız gerekiyor. Ulaştırma, gümrük ve sınır güvenliği
konularında senelerdir atılması gereken adımlar var ve gerçekten çok
sistemli çalışmamızı gerektiriyor. Daha fazla gecikmeden karşılaştığımız
sorunları yaratıcı ve yapıcı bir anlayışla çözmek zorundayız.
Değerli basın mensupları, ortak bir şekilde kararlı ve güçlü adımlar
atmamız gereken bir diğer alan da terörle mücadele konusudur. Her iki ülke
de terörden çok büyük zararlar gördü uzun yıllar boyunca. Bugün PKK ve PJAK
gibi uzantıları, iki ülkenin de ortak düşmanıdır. Bu hususta Türkiye ve
İran arasında bir anlayış birliği mevcuttur. Bu ortak tutumu ortak bir
mücadeleye dönüştürmek zorundayız. Komşuluk ve kardeşlik hukuku gereği
teröre karşı beraber savaşmalıyız. Bu konuyu her düzeyde ele almaya devam
edeceğiz.
Değerli arkadaşlar, nükleer enerjinin barışçıl ve sivil amaçlarla
kullanılmasına karşı değiliz. Diyalog ve müzakere yoluyla nükleer meseleye
bir çözüm bulunabileceğine inanıyoruz.
Bugünkü görüşmelerimizde bölgesel meseleleri de değerlendirdik. Bölgemiz
son derece büyük bir tehditle karşı karşıya bulunmaktadır. Gazze’de
soykırıma devam eden İsrail, Lübnan’ı da kana bulamaya devam ediyor.
Netanyahu bölgede sürekli yeni cepheler açıyor, İran’ı da bu savaşın içine
çekmeye çalışıyor. İran’ı petrol ve nükleer tesislerini vurmakla tehdit
ediyor. İsrail’in saldırgan tutumu İran’ı meşru müdafaaya dönük adımlar
atmaya zorluyor. İsrail uluslararası hukuku açık biçimde ihlal eden eylem ve
söylemlerine son vermek zorundadır. Krizin başından bu yana yaptığımız uyarı
tekrarlamak istiyorum, savaşın tüm bölgeye yayılma riski asla hafife
alınmamalı. Küresel düzeyde çok ciddi yansımaları olabilecek bir gerilimin
içindeyiz. Bölge ülkeleri ve bölge dışı aktörler geri dönülemez bir adım
atmaktan kaçınmak zorundalar. Biz Türkiye olarak bölgemizde savaş
istemiyoruz, bu konuda sağduyulu ve soğukkanlı davranılması gerektiğini
savunuyoruz. Mevcut gerilimi azaltmak için Gazze’de acilen ateşkes ilan
edilmelidir, İsrail Lübnan’a yönelik saldırılarını bitirmelidir. İsrail her
türlü saldırgan tavırdan ve provokasyondan vazgeçmelidir.
Değerli basın mensupları, Türkiye ve İran bu bölgede ilelebet var
olacaklar. İkili ilişkilerimizi her alanda geliştirmeye ve bölgesel
konulardaki iş birliğimizi artırmaya yönelik çalışmalarımızı da
sürdüreceğiz. Son dönemde yaşanan gelişmeler bu iş birliğinin önemini daha
da artırmıştır.
Değerli kardeşim Arakçi’ye ziyareti için bir kez daha tekrar teşekkür
ediyorum.
İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI ABBAS ARAKÇİ- [SİMULTANE TERCÜME]
https://www.youtube.com/live/sWourSW3gZ4?si=zQxKDnGDzccWIF6&t=345
SORU- Sorum Sayın Bakana olacak. Dün Hamas Şura Meclisi Başkanı Muhammed
Derviş İsmail ve Hamas Siyasi Büro üyeleriyle çok önemli görüşmeler
gerçekleştirdiniz. Görüşmede hangi konular gündeme geldi, size ne mesaj
verdiler? Ve uluslararası toplumdan beklentileri neler?
DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Evet, ifade ettiğiniz gibi dün Hamas Siyasi
Büro yetkileriyle bir araya geldik İstanbul’da, uzun bir görüşme yaptık.
Tabi bölge olağanüstü bir süreçten geçiyor, savaşın yaygınlaşma riski var,
İsrail’in devam eden bir soykırımı var. Milyonlarca insan şu anda Gazze’de
küçük bir alana sıkışmış aç ve çaresiz, hayatta kalma mücadelesi veriyorlar.
Konuştuğumuz konular arasında özellikle Gazze’deki insani yardımlar
meselesini nasıl iyileştirebiliriz, bu öncelikli bir husustu. Şu anda ifade
ettiğim gibi savaştan dolayı 2 milyon insan gıdasız, susuz, ilaçsız,
başlarını sokacak herhangi bir yer olmadan hayatta kalma mücadelesi
veriyorlar. Savaştan önce bildiğiniz gibi yaklaşık 500 tır Gazze’ye gıda ve
insani yaşam malzemesi taşıyordu, bugün ise Gazze’nin tamamına girebilen
yardım miktarı günde, eğer olursa o da, 30 tır. Ekim ayının başından
itibaren hemen hemen böyle bir tabloyla karşıyayız, tabi ki bu insani krizi
giderek derinleştiriyor.
2 Ekim’den bu yana ise Kuzey Gazze’ye hiç yardım gitmiyor. Oradaki insanlar
gerçekten şu anda daha da çaresiz duruma düşmüş durumdalar. Hamas heyeti,
gerçekten bu kardeşlerine nasıl daha fazla insani yardım yapılabilir,
uluslararası seferberlik daha fazla nasıl oluşturulabilir, o konuda bizimle
görüştüler. Biz, Türkiye olarak bildiğiniz gibi değerli arkadaşlar, savaşın
başından itibaren insani yardım faaliyetlerimizi artırmış durumdayız. Şu ana
kadar Gazze’ye sevk ettiğimiz yardımların toplamı 84 bin tonu aşmış durumda.
Bildiğiniz gibi geçtiğimiz aylarda Refah Sınır Kapısına gittik, Mısır’a
gitti, El-Ariş’te yardımların nasıl geldiğini, stoklandığını ve sistemli
bir şekilde ulaştırılmaya çalıştığını gördük. Ama Refah Sınır Kapısı
kapatıldığı için oraya gönderilen yardım malzemeleri maalesef çok ağır,
gıdım gıdım tabiri caizse içeriye taşınabiliyor, günde 30 kamyon dediğim
gibi çok fazla bir rakam değil, bu insani yardım konusu önemli. Bu konuda
daha fazla neler yapılabilir, neler olmalı, onu görüştük; önemli bir konu
bu.
Daha sonra ateşkes müzakerelerine ilişkin nereler yapılıyor, neredeyiz?
Netanyahu hükümetinin biliyorsunuz ateşkesle çok fazla bir ilgisi yok, ama
savaşın diğer tarafı olan Hamas bu konuda nerede özellikle son yaşanan
gelişmelerden sonra, onu bir konuştuk, onu derinlemesine müzakere ettik.
Diğer bir önemli husus da Filistinlilerarası birlik meselesi. Biliyorsunuz
Hamas, El Fetih ve diğer Filistinli örgütlerin bir araya gelmesi meselesi
ve bu iç uzlaşma sürecinin, ulusal birlik sürecinin nasıl gittiğine ilişkin
bilgi aldık. En son Kahire’de bir araya gelmişlerdi biliyorsunuz. Buradan
Mısırlı meslektaşlarımıza da teşekkür etmek istiyorum, Filistinlilerin iç
uzlaşı sürecine Türkiye’ye beraber verdikleri destekten dolayı. Biliyorsunuz
iç uzlaşı süreci ne kadar iyi olursa Filistinliler hem kendi birliklerini,
beraberliklerini, dirliklerini daha iyi sağlayacaklar, kendi pozisyonlarını
daha iyi temsil edecekler, hem de işgal edilmeleri, sürülmeleri, insanlık
dışı muameleye tabi tutulmaları daha zor olacak. Onun için Filistin iç
uzlaşısının çok önemli ve stratejik olduğunu değerlendiriyoruz. Özellikle
konuştuğumuz konular bunlardı.
SORU- [SİMULTANE TERCÜME]
https://www.youtube.com/live/sWourSW3gZ4?si=8F3DAsb82Mzd7eoL&t=1145
İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI ABBAS ARAKÇİ- [SİMULTANE TERCÜME]
https://www.youtube.com/live/sWourSW3gZ4?si=tbNXEpk6rqW-FW-j&t=1225
* Interpress deşifresidir.