DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Değerli basın mensupları, Karadağ Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı değerli kardeşim Ervin İbrahimoviç’i İstanbul’da ağırlamaktan büyük memnuniyet duyduğumu ifade ederek sözlerime başlamak istiyorum, kendisine huzurlarınızda bir kez daha hoş geldiniz diyorum.

Sayın İbrahimoviç Bakanlık görevini bildiğiniz gibi iki hafta önce üstlendi, yine bu vesileyle kendisini huzurlarınızda tebrik ediyorum, değerli dostuma görevinde başarılar diliyorum.

Kendisinin bu göreve getirilmiş olması Karadağ’ın çok kültürlü, çok dinli yapısının güzel bir yansımasıdır. Değerli kardeşime Bakan olarak ilk resmi ziyaretini Türkiye’ye yaptığı için teşekkür ediyorum. Bu da bizim için ayrıca bir mutluluk kaynağı.

Değerli arkadaşlar, Türkiye olarak Balkanlar’ın huzuruna, güvenliğine, refahına ve istikrarına büyük önem veriyoruz. Farklı dini ve etnik toplumların yaşadığı bu coğrafyada huzur ve istikrarın kalıcı olarak sağlanmasını istiyoruz. Bu çerçevede, barış içinde yaşayan çok kültürlü yapısıyla Karadağ, bölgemiz için çok güzel bir örnek teşkil etmekte. Boşnak Partisinin yeni hükümette yer almasını da işte bu anlayış içerisinde takdirle karşılıyoruz.

Kıymetli kardeşimle ilişkilerimizin tüm boyutlarını ele alan bir görüşme yaptık. Ülkelerimizi ve Balkanlar’ı ilgilendiren uluslararası gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunduk. Ülkelerimiz arasındaki ilişkiler mükemmel düzeydedir, kapsamlı bir iş birliğimiz var. Bu iş birliğimizin ahdi, siyasi, ekonomik ve kültürel temelleri de son derece sağlam zeminler üzerine oturmakta. Aramızdaki tarihi ve kültürel bağlar birbirimizle iyi anlaşmayı sağladığı gibi geleceğe de umutla bakmamızı sağlamakta. Bugün dayanışma ruhu içerisinde ilişkilerimizi her alanda daha ileriye taşıma irademizi bir kez daha karşılıklı olarak teyit ettik. Bilhassa ekonomik ve ticari iş birliğimizi güçlendirmede hızla mesafe alabileceğimize inanıyoruz.

Türk iş dünyasının Karadağ’a ilgisi son yıllarda giderek yoğunlaşıyor. Geçen yıl ve bu yıl Karadağ’a yapılan doğrudan yabancı yatırımlarda üçüncü sırada yer almaktayız. Karadağ Türk Ticaret Odasının açılışında geçen yıl değerli meslektaşımla beraberdik, bu konuda vermiş olduğu destekten dolayı kendisine ayrıca çok teşekkür ediyorum.

Karadağ’da eğitim ve kültür alanlarındaki ortak çalışmalar da önceliklerimiz arasında yer almakta.

Değerli basın mensupları, bugün değerli dostumla aynı zamanda Gazze’deki durumu da ele alma imkânımız oldu. Bildiğiniz gibi, Mısır ziyaretim esnasında El Ariş ve Refah’ta durumun ne olduğunu bizzat yerinde görme imkânı buldum. Türkiye olarak Gazze’ye 56 bin tonu aşkın insani yardım malzemesi gönderdik, Gazze’ye en çok yardımda bulunan ülke konumundayız. Gazze’ye yardım eli uzatan herkese de müteşekkiriz. Ancak, El Ariş’te depolanan yardımların Gazze’ye ulaştırılmasında İsrail yüzünden çok ciddi sıkıntılar yaşanmakta, bunu da yerinde gittik gördük.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ve Uluslararası Adalet Divanı’nın aldığı kararlar ortada, insani yardımlar konusunda tüm uluslararası toplum İsrail’e baskı uygulamak ve Filistinlilerin açlığa mahkum edilmesini engellemek zorundadır.

Değerli arkadaşlar, Gazze’deki katliamın failleri cezasız kalmamalıdır. Bu caniler uluslararası mahkemelerde er veya geç hesap vermeli. Böyle düşündüğümüz için Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İsrail aleyhine açtığı soykırım davasını ilk andan itibaren destekliyoruz. Uluslararası Adalet Divanı’nda açılan bu davaya biz de müdahil olduk. Titiz bir çalışmayla kapsamlı bir dosya hazırladık, dosyamızı Lahey’deki mahkemeye Çarşamba günü resmen ilettik. Bu davanın sonuna kadar takipçisi olacağız. Sunduğumuz dosya uluslararası ceza hukukunun gelişimine de ciddi bir katkı niteliği taşıyor. Bu davalar maalesef uzun sürebiliyor, ama Gazze’deki katliamın faillerinin hukuk önünde hesaba çekmenin, hak ettikleri cezaya çarptırmanın başka yolu da bulunmuyor. Vicdan sahibi diğer ülkeleri de Lahey’deki bu davaya müdahil olmaya buradan davet ediyoruz.

Değerli basın mensupları, fundamentalist Netanyahu Hükümeti bildiğiniz gibi tüm bölgeyi ateşe vermek istiyor. Lübnan, Yemen ve İran’a yönelik saldırı ve provokasyonlar bunun göstergesidir.

Şunu açıkça söylemek istiyorum: Bölgemizin daha fazla gerilime, yeni çatışmalara, yeni savaşlara tahammülü yok, İsrail’in mutlaka ama mutlaka durdurulması gerekiyor.

İsrail kayıtsız şartsız destek verenlere, İsrail’e sürekli silah sevkiyatı yapan ülkelere sesleniyorum. Gerilimi tırmandıranın kim olduğu apaçık ortada, faturayı yanlış yere kesme alışkanlığından vazgeçin. Orta Doğu’da barış ve huzuru sağlamanın yolu, İsrail’in çılgınlıklarını dizginlemekten geçiyor. İsrail’i kayıtsız şartsız destekleyenler Gazze’deki katliamın suç ortağıdırlar. Daha fazla vebal sahibi olmak istemiyorsanız artık İsrail’i durdurmalısınız.

Türkiye olarak biz bölgemizde huzur ve barış istiyoruz. İsrail-Filistin ihtilafının iki devlet temelinde adil bir çözüme kavuşturulması için çabalıyoruz. Biz ilişki içerisinde olduğumuz tüm coğrafyalarda her türlü anlaşmazlığın diplomasi ve müzakereyle giderilebileceğine inanıyoruz.

Bu düşünceler eşliğinde değerli kardeşim Ervin İbrahimoviç’e ziyareti için tekrar teşekkür ediyorum.

Karadağ’daki tüm dostlarımıza ve tüm kardeşlerimize en derin sevgi ve selamlarımı sunuyorum.

Şimdi sözü değerli Bakan arkadaşıma veriyorum, buyurun.

KARADAĞ BAŞBAKAN YARDIMCISI VE DIŞİŞLERİ BAKANI ERVİN İBRAHİMOVİÇ- [SİMULTANE TERCÜME]

https://youtu.be/JvMsXh15uzk?t=353

SORU- Sorum Sayın Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan’a. Gazze’de insanların 7 Ekim’den bu yana İsrail tarafından biteviye sürülmesi devam ediyor. Sizin Gazze konusundaki temaslarınız da sürüyor, mesainizin çok önemli bir kısmını buna harcıyorsunuz. Konuşmanızda da bahsettiğiniz üzere geçen hafta Mısır ziyaretiniz kapsamında El Ariş’e gittiniz, orada insani yardımlarla alakalı tetkiklerde bulundunuz. Ayrıca Güney Afrika’nın İsrail aleyhine Uluslararası Adalet Divanı’nda açmış olduğu davaya müdahillik başvurusu, Bakanlığınızın hazırlamış olduğu dosya sunuldu.

Gazze dışında temaslarınızda da yoğun diplomasi trafiğinizi de sürdürüyorsunuz. Nijer’e gitmiştiniz ASEAN toplantısı için Laos’taydınız, son olarak Etiyopya’ya gittiniz, onun ardından Mısır’a geçtiniz. Somali ve Etiyopya arasında Ankara Süreci devam ediyor bir yandan. Öte yandan Irak’la iş birliği içerisinde terörle mücadele meselesi var. Tüm bu diplomasi trafiği içerisinde biliyoruz ki Gazze’ye yoğun bir mesai harcıyorsunuz. Gazze dışında öncelikleriniz nelerdir?

DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Çok teşekkür ediyorum. Kapsamlı bir soru, yani soruda da ifade edildiği gibi şu anda çalışmalarımızın merkezinde gerçekten Gazze’de devam eden soykırımı durdurmak var ve Filistin’in iki devletli çözüme bir an önce kavuşması için elimizden gelen bütün çabayı gösteriyoruz, Cumhurbaşkanımızın da ana odaklandığı dış politika bu, şu an itibariyle. Ama bununla birlikte tarih durmuyor tabii değerli arkadaşlar, olaylar çeşitli coğrafyalarda devam ediyor, fırsatlar ve tehditler her zaman için var. Hükümet olarak dış politikamızı ve Dışişleri Bakanlığımızın yapılandırmasını da zaten bütün krizlerle ve fırsatlarla aynı anda ilgilenebilecek şekilde dizayn ettik. Bu çerçevede Gazze’deki krize odaklanırken, diğer taraftan, bizim için gerçekten kıymetli olan dost ve kardeş ülkelerin de bulunduğu coğrafyalarda ciddi katkıları yapmaya da devam ediyoruz.

İfade ettiğiniz gibi özellikle Somali’yle Etiyopya arasında devam eden Ankara Süreci, Cumhurbaşkanımızın inisiyatifiyle başlayan bir süreç oldu. Somali ve Etiyopya bölgede bizim için iki değerli dost ve müttefik ülke ve bu iki ülkenin yanlış anlaşmazlıklar yüzünden, çözemedikleri diplomatik sorunlar yüzünden çok gergin bir noktaya ulaşmaları hiçbirimizin işine yaramıyor. Bu sebepten hareketle, biz gerçekten çok titiz bir çalışmayla bu süreci başlattık. Sadece Etiyopya ve Somali’yle konuşmayıp, aynı zamanda bu ülkelere dost olan, bizim de iş birliğimizin bulunduğu diğer ülkelerle de yakın temas ve istişare içerisinde isabetli adımlar nasıl atabiliriz, buna başladık.

Etiyopya ziyaretim sırasında Sayın Başbakan Abi’yle de bu konuları enine boyuna görüşme imkânımız oldu, Cumhurbaşkanımızın da mesajlarını ilettim. Özellikle Somali’yle, Etiyopya arasındaki bu gerginliğin bir an önce son bulması, Etiyopya’nın Somali üzerinden denizlere erişiminin sağlanması, buna mukabil de Somali’nin toprak bütünlüğünün ve siyasal egemenliğinin Etiyopya tarafından hiçbir kuşkuya mahal bırakmayacak şekilde tanınması konusundaki çerçeve görüşümüzü ve planımızı taraflara ilettim. Şu anda çalışmalar devam ediyor, önümüzdeki hafta inşallah tekrar ikinci bir tur görüşme olmasını planlıyoruz değerli arkadaşlar, buna gerçekten önem veriyoruz.

İfade ettiğiniz gibi, Irak’la devam eden ilişkilerimizi kurumsallaştırma faaliyetlerimiz, çalışmalarımız devam ediyor, burada da önemli adımlar attık. Özellikle Cumhurbaşkanımızın ziyaretinden sonra imzalanan 27 anlaşmanın ardından iki ülke arasındaki üst düzey planlama grubunun çalışmaları devam ediyor. Önümüzdeki hafta inşallah bu grup tekrar bir araya gelecek. Irak’tan Bakan arkadaşlar, Türkiye’den Bakan arkadaşlar, Dışişleri Bakanlığının koordinasyonunda Türkiye’de toplanacaklar. İki ülke liderliğinin almış olduğu stratejik kararların enerjiden suya, sudan sağlığa, sağlıktan eğitime, terörle mücadeleden askeri güvenlik iş birliğine nasıl ilerlediğini teker teker gözden geçireceğiz. Bu da bizim değer verdiğimiz ülkelerle ilişkileri kurumsal ve hassas bir zeminde yürütmemize iyi bir örnek teşkil ediyor diye düşünüyorum.

SORU- Benim sorum, Sayın Bakan Ervin İbrahimoviç’e olacak. Türkiye ve Karadağ diplomatik ilişkilerinin 145. yılını idrak ediyor. Her geçen gün iki ülke arasındaki ilişkiler de artıyor. Siz de biraz önce aslında konuşmanızda ifade ettiniz, Karadağ Dışişleri Bakanı olarak ilk yurt dışı ziyaretinizi Türkiye’ye yaptınız. Peki, önümüzdeki dönemde iki ülke arasındaki ilişkileri, iki ülkenin Balkanlardaki ilişkilerini nasıl değerlendirirsiniz?

Teşekkürler.

KARADAĞ BAŞBAKAN YARDIMCISI VE DIŞİŞLERİ BAKANI ERVİN İBRAHİMOVİÇ- [SİMULTANE TERCÜME]

https://youtu.be/JvMsXh15uzk?t=1030

* Interpress deşifresidir.